“Televizyon Karşısında Dindarlık Tutumları” başlıklı akademik çalışma, dindarların televizyon izlerken sergilediği tutumları ortaya çıkardı.
Dindarlık yapısı insanların gündelik hayatını şekillendirdiği gibi medya kullanımlarını da önemli ölçüde etkiliyor. Bu durum akademik çalışmaların da temel konularından birini oluşturuyor. Peki, dindarların televizyon karşısında nasıl bir tutum sergiliyor?
Ayşe Karaerkek tarafından hazırlanan yüksek lisans tezinde bu soruların cevapları bulunuyor.
İşte o akademik çalışmanın detayları…
Dindarların % 80,4’ü televizyon izliyor
“Televizyon seyrediyor musunuz sorusuna, kendisini çok dindar olarak tanımlayanların % 5,5’i, dindar olarak tanımlayanların % 63,6’sı, az dindar olarak tanımlayanların % 11,3’ü, dindar değilim diye tanımlayanların % 1,8’i, dinsizim diye tanımlayanların % 0,4’ü ‘evet’ cevabını vermişlerdir. Buna göre; % 82,6 evet cevabını veren dilimin % 80,4’ünü dindarlar oluşturmaktadır.”
Dindarlık düzeyi, televizyon izleme süresini belirliyor mu?
Ankete katılan ve bu konuda bilgi veren katılımcıların % 29,9’i günde 3-4 saat, % 29,2’si günde 1-2 saat televizyon seyretmektedir. % 19,5’i ise çok az televizyon seyretmekte olduklarını ifade etmektedirler. Kendisini çok dindar olarak tanımlayanlardan 1-2 saat televizyon seyredenlerin dağılımı % 2,1, 3-4 saat seyredenlerin dağılımı ise % 0,3’tür. Dindar olarak tanımlayanlardan 1-2 saat seyredenlerin dağılımı % 23,3, 3-4 saat seyredenlerin dağılımı ise % 25,7’tür. Kendisini az dindar olarak tanımlayanlardan günde 1-2 saat seyredenlerin dağılımı % 2,8, 3-4 saat seyredenlerin dağılımı % 4,2 olarak gerçekleşmiştir.
Buna göre kendisini çok dindar ve az dindar olarak tanımlayanların televizyon izlemeye daha az zaman ayırdıkları, dindar olarak tanımlayanların ise çok dindar ve az dindar olarak tanımlayan deneklere göre televizyon izlemeye daha fazla zaman ayırdıkları görülmüştür.
Dini programlar, dini hayatı nasıl etkiliyor?

Örneklem grubuna televizyonda dini programları izlemenin dini yaşantılarında ne gibi bir etkisi olduğunu sorduk. % 55,2 olumlu % 18, 2 etki yapmadı, %15, 6 çok olumlu, % 1,9 olumsuz olduğunu belirtmişlerdir. Olumlu diyenlerin, % 43,5’i dindar, % 32,1’kadın ve % 28,6’sı erkek, % 33,6’sı evli, % 20,1’i üniversite ve % 19,4’ü lise mezunu, % 23,6’sı memurdur. Etki yapmadı diyenlerin, % 13’ü dindar, % 12,5’i erkek , % 9,6’sı bekar, ,% 8,2’si üniversite mezunu, % 5,7’si memurdur. Çok olumlu diyenlerin, % 12’si dindar, % 9,6’sı kadın,% 10,4’ü evli, % 6,1’i ortaokul mezunu, % 4,3’ü memurdur. Olumsuz diyenlerin, %1,1’i dindar, % 1,4’ü erkek, %1,4’ü bekar, % 1,1’i lise mezunu, % 0,7 öğrenci ve işçidir.
Televizyonun dinen hükmü konusunda vatandaş görüşleri...

Ankete katılan ve bu konuda görüşlerini belirten katılımcıların televizyon izlemenin dinen…..boşluğunu % 43, 2 ile günah olduğuna inandığım bazı görüntüler var şeklinde doldurmuşlardır. Günah olduğuna inandığım bazı görüntüler var diyen örneklem grubunun, % 34,3’ü dindar, % 25,9’u erkek ve % 22,6’sı kadın, %30,3’ü evli ve % 17,5’i bekar, % 15,6’sı 18-25 yaş arası ve % 14,9’u 26-35 yaş arası, % 17,6’sı üniversite mezunu ve % 13,2’si lise mezunu, % 16,4’ü memurdur.
Dini programlar, izleyenleri nasıl etkiliyor?

Örneklem grubuna dini programları izlemenin kendilerinde ne gibi bir etki yaptığını sorduğumuzda % 34,1’i kendilerini dini yönden geliştirmelerini sağladığını belirtmişlerdir. Bu soruya cevap veren katılımcıların, % 31,2’si dindar, % 23’ü erkek ve % 18,7’si kadın, % 25’i evli ve % 16,3’ü bekar, % 16,3’ü üniversite mezunu ve % 12’si lise mezunu ve % 17,5’u memurdur.
Prime-Time Dindarlığı ortaya çıktı
"Televizyonun dine ilişkin etkisini iki ana eksen çerçevesinde değerlendirmek mümkündür. Bunlardan birincisi, televizyon yayınlarına konu olan dini programların üzerinden din anlayışının etkilenme biçimidir. İkincisi ise, televizyon yayınları sebebiyle insanın kavrama, yorumlama melekelerinde meydana gelen değişmelerin dini kavrayış üzerindeki etkisidir. Radyo ve televizyonlar belli saatlerde ve tarihlerde dini yayınlara önem vermiş bu bağlamda yeni bir dindarlık türü olan ‘prime time dindarlığı’ ortaya çıkmıştır"
Televizyon izleme dindarlık derecelerini etkiliyor mu?
Dindarlar, kendi çevreleri tarafından kurulan kanalları seyretme niyetiyle, önceleri kerhen aldıkları veya hiç almadıkları televizyonu meşru görmeye başlamışlar, daha sonra bu kanallarda yapılan programlar, bu programlarda yer alan davranış biçimleri de zihinlerde meşrulaşmaya başlamıştır. Önceden günah kabul edilen televizyon algısı içerisinde olan çok az bir dini grup bulunmaktadır. Bu bizim umumi hipotezimizi doğrulamaktadır. Televizyon izleme ve dindarlar arasında dini hayat ve dindarlık derecelerini (dini tutum ve davranışlarını) etkileyen ve giderek anlamsızlaşan bir ilişki mevcuttur.
Tezin tamamına YÖK Tez Merkezi’nden ulaşabilirsiniz (Tez numarası 221914)
Dindarlık yapısı insanların gündelik hayatını şekillendirdiği gibi medya kullanımlarını da önemli ölçüde etkiliyor. Bu durum akademik çalışmaların da temel konularından birini oluşturuyor. Peki, dindarların televizyon karşısında nasıl bir tutum sergiliyor?
Ayşe Karaerkek tarafından hazırlanan yüksek lisans tezinde bu soruların cevapları bulunuyor.
İşte o akademik çalışmanın detayları…
Dindarların % 80,4’ü televizyon izliyor
“Televizyon seyrediyor musunuz sorusuna, kendisini çok dindar olarak tanımlayanların % 5,5’i, dindar olarak tanımlayanların % 63,6’sı, az dindar olarak tanımlayanların % 11,3’ü, dindar değilim diye tanımlayanların % 1,8’i, dinsizim diye tanımlayanların % 0,4’ü ‘evet’ cevabını vermişlerdir. Buna göre; % 82,6 evet cevabını veren dilimin % 80,4’ünü dindarlar oluşturmaktadır.”
Dindarlık düzeyi, televizyon izleme süresini belirliyor mu?
Ankete katılan ve bu konuda bilgi veren katılımcıların % 29,9’i günde 3-4 saat, % 29,2’si günde 1-2 saat televizyon seyretmektedir. % 19,5’i ise çok az televizyon seyretmekte olduklarını ifade etmektedirler. Kendisini çok dindar olarak tanımlayanlardan 1-2 saat televizyon seyredenlerin dağılımı % 2,1, 3-4 saat seyredenlerin dağılımı ise % 0,3’tür. Dindar olarak tanımlayanlardan 1-2 saat seyredenlerin dağılımı % 23,3, 3-4 saat seyredenlerin dağılımı ise % 25,7’tür. Kendisini az dindar olarak tanımlayanlardan günde 1-2 saat seyredenlerin dağılımı % 2,8, 3-4 saat seyredenlerin dağılımı % 4,2 olarak gerçekleşmiştir.
Buna göre kendisini çok dindar ve az dindar olarak tanımlayanların televizyon izlemeye daha az zaman ayırdıkları, dindar olarak tanımlayanların ise çok dindar ve az dindar olarak tanımlayan deneklere göre televizyon izlemeye daha fazla zaman ayırdıkları görülmüştür.
Dini programlar, dini hayatı nasıl etkiliyor?

Örneklem grubuna televizyonda dini programları izlemenin dini yaşantılarında ne gibi bir etkisi olduğunu sorduk. % 55,2 olumlu % 18, 2 etki yapmadı, %15, 6 çok olumlu, % 1,9 olumsuz olduğunu belirtmişlerdir. Olumlu diyenlerin, % 43,5’i dindar, % 32,1’kadın ve % 28,6’sı erkek, % 33,6’sı evli, % 20,1’i üniversite ve % 19,4’ü lise mezunu, % 23,6’sı memurdur. Etki yapmadı diyenlerin, % 13’ü dindar, % 12,5’i erkek , % 9,6’sı bekar, ,% 8,2’si üniversite mezunu, % 5,7’si memurdur. Çok olumlu diyenlerin, % 12’si dindar, % 9,6’sı kadın,% 10,4’ü evli, % 6,1’i ortaokul mezunu, % 4,3’ü memurdur. Olumsuz diyenlerin, %1,1’i dindar, % 1,4’ü erkek, %1,4’ü bekar, % 1,1’i lise mezunu, % 0,7 öğrenci ve işçidir.
Televizyonun dinen hükmü konusunda vatandaş görüşleri...

Ankete katılan ve bu konuda görüşlerini belirten katılımcıların televizyon izlemenin dinen…..boşluğunu % 43, 2 ile günah olduğuna inandığım bazı görüntüler var şeklinde doldurmuşlardır. Günah olduğuna inandığım bazı görüntüler var diyen örneklem grubunun, % 34,3’ü dindar, % 25,9’u erkek ve % 22,6’sı kadın, %30,3’ü evli ve % 17,5’i bekar, % 15,6’sı 18-25 yaş arası ve % 14,9’u 26-35 yaş arası, % 17,6’sı üniversite mezunu ve % 13,2’si lise mezunu, % 16,4’ü memurdur.
Dini programlar, izleyenleri nasıl etkiliyor?

Örneklem grubuna dini programları izlemenin kendilerinde ne gibi bir etki yaptığını sorduğumuzda % 34,1’i kendilerini dini yönden geliştirmelerini sağladığını belirtmişlerdir. Bu soruya cevap veren katılımcıların, % 31,2’si dindar, % 23’ü erkek ve % 18,7’si kadın, % 25’i evli ve % 16,3’ü bekar, % 16,3’ü üniversite mezunu ve % 12’si lise mezunu ve % 17,5’u memurdur.
Prime-Time Dindarlığı ortaya çıktı
"Televizyonun dine ilişkin etkisini iki ana eksen çerçevesinde değerlendirmek mümkündür. Bunlardan birincisi, televizyon yayınlarına konu olan dini programların üzerinden din anlayışının etkilenme biçimidir. İkincisi ise, televizyon yayınları sebebiyle insanın kavrama, yorumlama melekelerinde meydana gelen değişmelerin dini kavrayış üzerindeki etkisidir. Radyo ve televizyonlar belli saatlerde ve tarihlerde dini yayınlara önem vermiş bu bağlamda yeni bir dindarlık türü olan ‘prime time dindarlığı’ ortaya çıkmıştır"
Televizyon izleme dindarlık derecelerini etkiliyor mu?
Dindarlar, kendi çevreleri tarafından kurulan kanalları seyretme niyetiyle, önceleri kerhen aldıkları veya hiç almadıkları televizyonu meşru görmeye başlamışlar, daha sonra bu kanallarda yapılan programlar, bu programlarda yer alan davranış biçimleri de zihinlerde meşrulaşmaya başlamıştır. Önceden günah kabul edilen televizyon algısı içerisinde olan çok az bir dini grup bulunmaktadır. Bu bizim umumi hipotezimizi doğrulamaktadır. Televizyon izleme ve dindarlar arasında dini hayat ve dindarlık derecelerini (dini tutum ve davranışlarını) etkileyen ve giderek anlamsızlaşan bir ilişki mevcuttur.
Tezin tamamına YÖK Tez Merkezi’nden ulaşabilirsiniz (Tez numarası 221914)