Trabzon Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dr. Öğretim Üyesi Necmi Karslı, internet bağımlılığı ile dindarlık arasındaki ilişkiyi araştırdı. Trabzon’da gerçekleştirilen araştırmaya 18-37 yaş aralığındaki 509 genç katıldı. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisinde yayınlanan araştırma sonuçlarına göre dindarlığı yüksek olan gençlerin, internet bağımlılığı düşük çıktı.
Karslı, “Gençlerde İnternet Bağımlılığı ve Dindarlık İlişkisi” başlıklı araştırmasında, Türkiye’de internet kullanım oranının 2004’te %13.3 iken 2018’de %67’ye ulaştığını aktardı. Bu yaygınlığa bağlı olarak internet bağımlılığı sorununun ortaya çıktığını belirten Karslı, internet bağımlılığının beden ve ruh sağlığı üzerinde olumsuz etkileri bulunduğunu söyledi.
İnternet bağımlılığı ile dindarlık ilişkisi hakkında neredeyse hiçbir akademik çalışma bulunmadığını bildiren Karslı, bu nedenle din olgusunun internet bağımlılığıyla mücadeledeki etkisini tespit etmenin önemli olduğunu vurguladı.
Dinin bireyin duygu, düşünce ve davranışlarındaki etkisini dile getiren Karslı, aynı zamanda dinin bireylerin bedenen ve ruhen daha sağlıklı ve mutlu olmasına katkı sağladığını ifade etti. Karslı, internet bağımlılığına neden olan kullanım biçimlerinin ne gibi sonuçlar ortaya çıkardığını anlatarak, bu sonuçlara karşı İslam’ın temel kaynakları Kur’an’ı Kerim ile hadisi şeriflerdeki hükümleri hatırlattı.
İşte sonuçlar
İçsel dini motivasyon, dini bilinç, dini değer ve dini şuur bakımından internet bağımlılığını araştıran Karslı’nın çalışmasından ön plana çıkan konular şöyle:
Dini motivasyon arttıkça, internet bağımlılığı azalıyor
“Örneklemin içsel dini motivasyonu arttıkça internet bağımlılığının azaldığı istatistiksel olarak anlamlı bir şekilde tespit edilmiştir. Ayrıca uygulamış olduğumuz ki-kare analizine göre de içsel dini motivasyonu düşük olanların %60’ının internet bağımlılığı yüksek çıkarken, içsel dini motivasyonu yüksek olanların %71,4’sinin internet bağımlılığı düşük çıkmıştır.”
Dini şuur arttıkça, internet bağımlılığı düşüyor
“Dini şuuru attıkça internet bağımlılığının azaldığı istatistiksel olarak anlamlı bir şekilde tespit edilmiştir Ayrıca uygulamış olduğumuz ki-kare analizine göre dini şuuru düşük olanların %72,7’sinin internet bağımlılığı yüksek iken, dini şuuru yüksek olanların %76,2’sinin internet bağımlılığı düşük çıkmıştır.”
Dini değerleri yüksek olanların internet bağımlılığı düşük
“Örneklemin dini değer düzeyi arttıkça internet bağımlılığının azaldığı istatistiksel olarak anlamlı bir şekilde tespit edilmiştir. Ayrıca uygulamış olduğumuz ki-kare analizine sonucunda dini değer düzeyi düşük olanların %38’inin internet bağımlılığı yüksek iken, dini değer düzeyi yüksek olanların %82’sinin internet bağımlılığı düşük çıkmıştır. Böylece dini değer ile internet bağımlılığı arasında anlamlı bir bağlantının olduğu görülmüştür.”
Dini bilinç, internet bağımlılığını nasıl etkiliyor?
“Örneklemin dini bilinç düzeyi arttıkça internet bağımlılığının azaldığı istatistiksel olarak anlamlı bir şekilde tespit edilmiştir. Ayrıca uygulamış olduğumuz ki-kare analizine sonucunda dini bilinç düzeyi düşük olanların %58,1’inin internet bağımlılığı yüksek, dini bilinç düzeyi yüksek olanların %72,7’sinin ise internet bağımlılığı düşük çıkmıştır. Böylece dini bilinç ile internet bağımlılığı arasında anlamlı bir bağlantının olduğu görülmüştür”
İnternet bağımlılığı masum değildir
Karslı, yaptığı araştırmanın sonucunu şöyle değerlendirdi:
“İnternet bağımlılığı, sigara, alkol ve uyuşturucu bağımlılığının yanında çok masum bir bağımlılık türü olarak algılanmakla birlikte yapılan araştırmalarda internet bağımlılığında beyindeki salgılama düzensizliğinin uyuşturucu madde bağımlılığındaki ile benzerlik gösterdiği ve mahrum kalınma durumunda madde bağımlılığındakine benzer yoksunluk sendromu belirtilerine yol açtığı tespit edilmiştir.”
İnternet bağımlılığıyla mücadelede dini değerler
“Araştırmamızın temel problemi ile ilgili olarak ulaştığımız sonuç ise içsel dini motivasyon, dini bilinç, dini değer ve dini şuur arttıkça internet bağımlılığı azalmaktadır. Araştırmada internet bağımlılığından korunmada dinin önemli katkı sağlayabileceği görülmüştür. İnsanoğlunun maddi ve manevi yönü bulunmaktadır. Bağımlılık tedavileri genel olarak bireyin maddi yönü ile ilgilenirken, tedavide hayati öneme sahip olan umut, güven, sevgi gibi manevi ihtiyaçlar gözden kaçırılmaktadır. Maneviyat/din umut, anlam ve bağlılık, mutluluk ve diğer pozitif duyguları geliştirmek, negatif duyguları azaltmak suretiyle bağımlılık tedavisine olumlu katkı sağlamaktadır.”
Dini değerlerin, erken yaşlarda bireylere kazandırılması gerekiyor
“Bununla birlikte pek çok sosyal sorunda olduğu gibi internet bağımlığının temelinde de pek çok faktörün etkisi bulunmaktadır. Bundan dolayı bu sorunun çözümü çok boyutlu olarak ele alınmalıdır. Günümüzün şehir yaşamında çocuk ve gençler genellikle dört duvar arasına sıkışmış, oyun, spor ve eğlenceden uzak, tek düze ve sıkıcı bir hayat yaşadıkları için internetin tehlikeli sanal dünyasında oyun, eğlence ve heyecan arayışına girmektedirler. Bu bağlamda gençlerde internet bağımlılığın önlenmesi için öncelikli olarak gerçek dünyalarının eğlenceli ve eğitici aktivitelerle doldurulmasını gerekmektedir. Bununla birlikte gençlerin internetin doğru kullanımı ve tehlikeleri hakkında bilinçlendirilmeleri, özellikle de duygu ve davranış kontrolü üzerinde çok önemli etkisi araştırmalarla tespit edilmiş olan dini değerlerin erken yaşlarda pedagojik yöntemler kullanılarak bireylere kazandırılması gerekmektedir.”
Araştırmanın tamamına kaynağından ulaşmak için lütfen tıklayınız…