Mesajlaşma uygulamalarından WhatsApp ve Telegram’daki İslamî Kanallar hakkında betimleyici değerlendirmelerin ardından Türkiye’nin mesajlaşma uygulaması BİP’e de göz atmakta yarar var.
BİP, Turkcell’in yurt içi iştiraklerinden, BİP İletişim Teknolojileri ve Dijital Servisler A.Ş tarafından 2013 yılında geliştirildi. Türkiye’nin marka değerleri arasında yer alan BİP, 2021 yılında 75 milyon, 2023 yılındaysa 100 milyondan fazla kullanıcı tarafından indirildi. BİP, yenileştirme ve güncelleştirme çalışmalarıyla mesajlaşma uygulamaları arasında küresel bir güç olmaya gayret ediyor.
Gelelim, İslamî Kanallar meselesine, ancak önce BİP’in kullanıcılarına açtığı “servisler”den söz etmek istiyorum. Bunlar, kanallardan farklı ve bir sohbet robotunu anımsatıyor.
“Dolu Dolu Maneviyat” bunlardan biri. BİP kullanıcıları, bu servise ücretsiz şekilde katılarak çeşitli bilgilere kolay ve hızlı bir biçimde ulaşabiliyor. Ben bu servise 3 Nisan 2022 tarihinde girmiştim, ismi “Dolu Dolu Ramazan” idi ve servis bilgisinde şu ifadeler yer alıyordu:
“Dolu Dolu Ramazan” kanalına hoş geldin :)
“11 Ayın Sultanı Ramazan’a özel bu kanalda Ramazan’a dair merak edilen soruların cevaplarını ve çok özel yemek tariflerinin birbirinden değişik hikayelerini izleyebilirsin. Cami ve Ramazan rotalarını izleyerek hoşça vakit geçirebilir, iftar menüsü önerileri ve yemek tarifleri ile enfes Ramazan sofraları hazırlayabilirsin :) Dilediğin Sure’yi kanal içinde okuyabilirsin. Ayrıca iline özel imsak, iftar ve namaz vakitlerine kanala konumunu göndererek ulaşabilir, günlük hatırlatma ayarlarını yapabilirsin. Hayırlı Ramazan’lar”
Bu serviste örneğin bir sureyi okumak istiyorsanız, surenin ismini mesaj olarak yazmanız yeterli. Kanaldan herhangi bir yere ayrılmadan, latin harfleriyle de olsa, sureyi okuyabiliyorsunuz. İlaveten Ramazan’ı anlatan sözler, tarihte yaşananlar ve yeni doğanlara yönelik isim önerileri bulunuyor. Ramazan’a yönelik dinî mahiyette sorulara da yanıt bulabilirsiniz; ancak bu servisin İslamî Chatbot olmadığını da belirtmeliyim. Örneğin, “Namaz nasıl kılınır?” yazdığınızda “Ne yazık ki gönderdiğiniz sözcüğe karşılık gelen bir içerik bulamadık?” mesajıyla karşılaşıyorsunuz.
2022 yılı Ramazan’ın bitiminde Kanalın adı “Dolu Dolu Maneviyat” olarak değişti. Dolu Dolu Maneviyat servisinde günün hadisi, günün özlü sözü – ki bunlar çoğunlukla hadis - namaz vakitleri, sureler, yakındaki camiler, ziyaret yerlerine ilişkin bilgiler bulunuyor. Bu serviste hadislerin Diyanet İşleri Başkanlığı kaynaklarından alındığı özellikle belirtiliyor. Bu servise ilaveten “Hac ve Umre Yolunda” servisindeyse hem hac ve umre hakkında dinî bilgilere hem de kutsal topraklardaki ziyaretler esnasında hasıl olacak ihtiyaçlara Turkcell ve Albaraka’nın çözüm önerileri sunuluyor.
Bu servislerin ileriki dönemlerde dinî soru-cevap uygulamasına dönüşmesi, gayet yerinde olacaktır diye düşünüyorum.
BİP’in İslamî Kanallar açısından değeri
BİP’in sunduğu “popüler kanallar” listesinde 4 Mart 2023 tarihinde yaptığım dolaysız gözlem, 90 kanal arasında sadece dört adet kanal (“Diyanet Haber”, “Prof. Dr. Ali Erbaş”, “İslam” ve “Ramazan”) bulunduğunu ortaya koyuyor. Bu kanallar arasında Diyanet tarafından yönetilen ilk ikisinde güncel içerikler sunulurken resmî bir yönü bulunup bulunmadığı belli olmayan son ikisinde güncellik korunmuyor. BİP’in “popüler kanallar” listesinin dışında belirleyebildiğim bir de “Hadis Deryası” ve “Kur’an ve Risalet” isminde günlük olarak dinî metinler paylaşılan iki kanal daha yer alıyor. Dolayısıyla BİP, hem İslamî Kanallar hem de kullanıcılar açısından henüz tam manasıyla fark edilmemiş durumda. Zira 4 Mart 2023 tarihi itibariyle zikrettiğim İslamî kanalların hepsinin toplam takipçi sayısı 50 bine ulaşmamıştı. Kıyaslamak uygun düşmeyebilir; ancak bir astroloji sayfasının takipçi sayısının mezkûr İslamî kanalların 3 katından daha fazla takipçiye sahip olduğu görülüyor.
Mesajlaşma uygulamaları, hem dinî içerik sunmak isteyen hem de bu konuda araştırma yapmak isteyenler için keşfedilmemiş bir alan ve meraklılarını bekliyor.
Bu yazıya ek olarak şu yazıları da gözden geçirmelisin.
İslamî Kanallar WhatsApp Pazarına Girecek mi?